ვარციხე

ვარციხე - შუა საუკუნეებში იყო ეგრისის სამეფოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ქალაქი (ბერძნულ წყაროებში როდოპოლისი, ქართულ წყაროებში ვარციხე, ვარდციხე). პირველად მოიხსენიება VI საუკუნის ბიზანტიურ წყაროებში. ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო ვარციხეს დიდი სტრატეგიული და ეკონომიკური მნიშვნელობა ჰქონდა. აქ გადიოდა მნიშვნელოვანი საერთაშორისო სავაჭრო გზა. VI საუკუნის შუა წლებში ეგრისის დიდი ომის დროს ქალაქი ხელიდან ხელში გადადიოდა. პირველად ირანელების თავდასხმის წინ ქალაქის კედელი მოარღვიეს, რათა მტერს შემდგომში ახალ დაპყრობათა პლაცდარმად არ ექცია. IX-XI სს-ში ქალაქმა აღმავლობა განიცადა. გვიანდელ შუა საუკუნეებში ვარციხე იმერეთის მეფეთა საზაფხულო რეზიდენცია იყო. ისინი იქვე მდებარე აჯამეთის ტყეში ნადირობით ერთობოდნენ.

XIX საუკუნეში ციხე-სიმაგრეები, კოშკები და სხვა ნაგებობები ვარციხეში დაანგრიეს. ვარციხის ახლოს მდებარეობს ძელქვის უნიკალური კორომი.  კორომის შუაგულში სასახლე იყო აგებული, რომელიც იმერეთის მეფეთა საზაფხულო რეზიდენციას წარმოადგენდა, იგი ახლა ფრაგმენტების სახითაა შემორჩენილი და „ნაპალატევს“ ეძახიან.