ფუძნარის ღვთისმშობლის ეკლესია

ფუძნარის ღვთისმშობლის ეკლესია - XIII საუკუნის ტაძარი, მდებარეობს აღმოსავლეთ საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის მხარეში, დუშეთის მუნიციპალიტეტში, თიანეთისაკენ მიმავალი გზის პირას აღმართული სოფლიდან ჩრდილო–აღმოსავლეთით, 2–3 კმ–ზე, მდ. ბოდავისხევის თავზე, სწორ ადგილზე.

ფუძნარის ღვთისმშობლის ეკლესია მთიანეთის ყველაზე ძველი გუმბათოვანი ნაგებობაა. იგი აგრეთვე გამორჩეულია იმით, რომ საქართველოს აღმოსავლეთ მთიანეთში გუმბათიანი ტაძრები იშვიათობას წარმოადგენს.

სარკმლებს ქვევით, ქვიშაქვის სამ ფილაზე, არის ოდნავ დაზიანე­ბული ასომთავრული წარწერა: “ქ. სახელითა მამისა და ძისა და სულისა წმიდისა (აქ სიტყვა არ იკითხება), დედამან დიდმან შნ ცოველის ასულმან ხათუნაყ აღვაშენე (აქ ისევ არ იკითხება ორი-სამი სიტყვა) წმიდისა ღვთისმშობელისა სალოცველად სულთა ჩუენთათვის, შვილთა და მომავალთა შვილებად ჩუენთა (აქ ისევ არ იკითხება სიტყვები) ეკლესია (აქაც აკლია ბოლო სიტყვა)”.

მეცნიერთა ერთი ჯგუფის ვარაუდით, „ხათუნაყ“ სახელის ქვეშ ლაშა–გიორგის ხარჭად შერაცხული მეუღლეს (დავით ულუს დედა) ხათუნა შეიძლება იგულისხმებოდეს, ანუ ფუძნარის ღვთისმშობლის ეკლესია მის მიერ შეიძლება იყოს აგებული.

ფუძნარის ღვთისმშობლის ეკლესია ძლიერ დაზიანებული იყო, 2017 წელს დაიწყო რესტავრაცია, ამჯამად ტაძარი აღდგენილია.